2 gói thầu xây lắp 3.983 tỷ tại Bà Rịa - Vũng Tàu: Hợp đồng tương tự cản bước loạt nhà thầu lớn

Tác giả: Tuấn Dũng Nam miền Bắc Nam miền Bắc Nữ miền Bắc Nữ miền Nam (BĐT) - Sau phản ánh của các nhà thầu, Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (chủ đầu tư) đã phê duyệt sửa đổi hồ sơ mời thầu (HSMT) 2 gói thầu xây lắp thuộc Dự án Đường nối vào cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (từ Quốc lộ 56 đến nút giao Vũng Vằn). Tuy nhiên, Chủ đầu tư giữ nguyên yêu cầu về hợp đồng tương tự là công trình đường giao thông đô thị cấp đặc biệt, tiêu chí khiến hàng loạt nhà thầu lớn trong ngành xây dựng phải chào thua. 2 gói thầu xây lắp thuộc Dự án Đường nối vào cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (từ Quốc lộ 56 đến nút giao Vũng Vằn) được gia hạn đóng thầu đến ngày 18/10/2024. Ảnh: QH Gói thầu số 34 Xây lắp từ đầu tuyến đến Km3+498 (trụ T74 tuyến cầu cạn) có giá 1.952,058 tỷ đồng và Gói thầu số 35 Xây lắp từ Km3+498 (trụ T74 tuyến cầu cạn) đến cuối tuyến có giá 2.031,788 tỷ đồng phát hành HSMT từ ngày 19/9/2024, dự kiến đóng thầu ngày 8/10/2024. Đến nay, sau khi phê duyệt sửa đổi HSMT các nội dung về doanh thu bình quân hàng năm, yêu cầu về nguồn lực tài chính cho gói thầu, kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp, 2 gói thầu được gia hạn đóng thầu đến ngày 18/10/2024. Tính đến thời điểm hiện tại, Gói thầu số 34 ghi nhận 8 lượt yêu cầu làm rõ HSMT và 1 lượt kiến nghị; Gói thầu số 35 ghi nhận 16 lượt yêu cầu làm rõ HSMT và 1 lượt kiến nghị. Đa số các ý kiến xoay quanh yêu cầu hợp đồng tương tự vì cho rằng có yếu tố hạn chế nhà thầu. HSMT ở 2 gói thầu đều yêu cầu nhà thầu tham dự phải có kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự là công trình đường giao thông đô thị cấp đặc biệt, đã hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn trong thời gian từ ngày 1/1/2021 đến thời điểm đóng thầu. Nhiều nhà thầu cho rằng, các HSMT đưa ra yêu cầu về hợp đồng tương tự không theo quy định tại Thông tư 06/2024/TT-BKHĐT (chỉ yêu cầu về cấp và loại công trình đối với hợp đồng tương tự); đồng thời HSMT yêu cầu về khái niệm loại công trình “cầu đường bộ trong đô thị” không có trong Thông tư 06/2021/TT-BXD để xét cấp kết cấu cầu. Mặt khác, thời gian hoàn thành của hợp đồng tương tự theo hướng dẫn của Thông tư 06/2024/TT-BKHĐT thông thường là 3 - 5 năm nhưng HSMT đang giới hạn từ ngày 1/1/2021, nên nhiều nhà thầu lớn có hợp đồng tương tự hoàn thành từ năm 2020 trở về trước sẽ không đáp ứng. Các nhà thầu đều đề nghị Bên mời thầu (Công ty CP Tư vấn xây dựng Liên Hiệp) sửa đổi HSMT để bảo đảm tính cạnh tranh, minh bạch trong đấu thầu. Tuy nhiên, trong các văn bản làm rõ HSMT 2 gói thầu trên và trả lời phỏng vấn của phóng viên Báo Đấu thầu, Bên mời thầu giữ nguyên quan điểm yêu cầu đối với công trình tương tự. Theo đó, công trình cầu đường bộ trong đô thị là cầu đường bộ được xây dựng trong phạm vi địa giới hành chính nội thành, nội thị. Nhà thầu tham dự cần chứng minh năng lực, kinh nghiệm thực hiện công trình đường giao thông đô thị cấp đặc biệt, có xác nhận của chủ đầu tư thể hiện vị trí xây dựng công trình như yêu cầu. Theo ông Đặng Cửu Phương, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Dự án được phê duyệt là công trình đường giao thông đô thị cấp đặc biệt, có tính chất quan trọng và vị trí xây dựng công trình là trong đô thị. Việc HSMT quy định điều kiện tương tự như trên là hoàn toàn phù hợp với tính chất của Dự án nhằm giúp lựa chọn được các nhà thầu có đủ năng lực và kinh nghiệm để thực hiện các gói thầu. Đề nghị nhà thầu thực hiện theo các tiêu chuẩn đánh giá HSDT trong HSMT được đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Kết quả khảo sát của phóng viên cho thấy, nhiều nhà thầu lớn đã và đang thi công các gói thầu thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam cũng không đáp ứng được tiêu chí về hợp đồng tương tự tại HSMT 2 gói thầu nêu trên. Chia sẻ với phóng viên, đại diện của Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả, Công ty CP Tập đoàn Cienco4, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành, Công ty CP Tập đoàn xây dựng 168 Việt Nam, Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng, Tổng công ty Cơ khí xây dựng Thăng Long đều cho biết từng thi công nhiều công trình giao thông cấp đặc biệt, nhưng chưa từng làm công trình giao thông đô thị cấp đặc biệt nào. Một số nhà thầu cho biết, số lượng công trình giao thông đô thị cấp đặc biệt ở Việt Nam chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Với yêu cầu công trình giao thông đô thị cấp đặc biệt giới hạn từ năm 2021 trở lại đây thì riêng ở mục hợp đồng tương tự, số lượng nhà thầu đáp ứng là vô cùng hiếm hoi. Những nhà thầu lớn từng tham gia thi công cầu Nhật Tân (Hà Nội) - có thể gọi là công trình giao thông đô thị cấp đặc biệt thì đã nằm ngoài khoảng thời gian yêu cầu đối với hợp đồng tương tự, nên cũng không đáp ứng được yêu cầu của HSMT.