Điều tra dịch tễ ca tử vong do bệnh não mô cầu tại TP Hồ Chí Minh

Ngày 24/9/2024, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP Hồ Chí Minh đã ghi nhận một ca tử vong do bệnh não mô cầu. Bệnh nhân là một nữ công nhân 52 tuổi, cư trú tại huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh. Xuất huyết dưới da ở bệnh não mô cầu. Ảnh: internet Theo thông tin từ bệnh viện, bệnh nhân nhập viện lúc 11h ngày 24/9/2024 trong tình trạng nguy kịch. Các triệu chứng bao gồm thở nhanh, huyết áp 150/90mmHg, và đặc biệt là xuất huyết da dạng bản đồ lan rộng rải rác toàn thân, với một số vị trí có hoại tử trung tâm. Bệnh khởi phát một ngày trước đó với các triệu chứng như sốt, ớn lạnh và đau nhức toàn thân. Đến chiều cùng ngày, bệnh nhân xuất hiện các mảng ban màu hồng tím, bắt đầu từ cánh tay và lan ra toàn thân. Ngay sau khi nhập viện, bệnh nhân đã được các bác sĩ tích cực điều trị với các biện pháp hồi sức tích cực, thở máy, lọc máu, sử dụng kháng sinh và thuốc vận mạch. Tuy nhiên, do tình trạng quá nặng, bệnh nhân đã không qua khỏi và tử vong sau 6 giờ nhập viện. Chẩn đoán cuối cùng là sốc nhiễm trùng do não mô cầu thể tối cấp. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh (HCDC), ngay khi nhận được thông tin về ca bệnh, Trung tâm đã nhanh chóng phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Bình Chánh và trạm y tế xã Đa Phước tiến hành điều tra dịch tễ. Kết quả điều tra cho thấy bệnh nhân đang sống cùng chồng tại một nhà trọ ở xã Đa Phước, huyện Bình Chánh và làm công nhân tại một công ty ở tỉnh Long An. Qua điều tra, có 2 người được xác định là tiếp xúc gần với bệnh nhân. Cả hai người này đều chưa có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh và đã được nhân viên y tế cấp kháng sinh dự phòng. Họ cũng được hướng dẫn tự theo dõi sức khỏe theo quy định của Bộ Y tế về giám sát và phòng, chống bệnh do não mô cầu. HCDC cũng đã kích hoạt quy trình chia sẻ thông tin dịch bệnh giữa các tỉnh liên kết vùng, thông báo cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Long An để phối hợp điều tra dịch tễ, do bệnh nhân làm việc tại một công ty ở tỉnh này. Bệnh do não mô cầu là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn não mô cầu (Neisseria meningitidis) gây ra. Bệnh thường gặp ở lứa tuổi trẻ và có khả năng gây thành dịch. Vi khuẩn lây truyền qua đường hô hấp, chủ yếu thông qua việc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mũi, hầu, họng của người bệnh hoặc người lành mang trùng. Bệnh do não mô cầu được xếp vào nhóm B trong danh mục các bệnh truyền nhiễm. Bệnh có thể biểu hiện dưới nhiều dạng lâm sàng như viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, viêm khớp, viêm màng ngoài tim, trong đó viêm màng não mủ và nhiễm khuẩn huyết là thường gặp nhất. Bệnh có thể để lại di chứng nặng nề như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt với tỷ lệ từ 10-20%. Tỷ lệ tử vong do bệnh này có thể lên đến 8 - 15%. Đáng chú ý, trong cộng đồng có từ 5% đến 25% người mang vi khuẩn trong mũi, hầu, họng mà không có triệu chứng lâm sàng. Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn tại các khu vực có dịch. Bệnh thường xảy ra ở những nơi tập trung đông người như nhà trẻ, trường học, ký túc xá, doanh trại, và đặc biệt nguy hiểm đối với người bị suy giảm miễn dịch hoặc đồng nhiễm khuẩn đường hô hấp. Tại Việt Nam, bệnh não mô cầu lưu hành và được ghi nhận rải rác tại nhiều địa phương, thường gặp vào mùa đông - xuân. Để phòng ngừa bệnh do não mô cầu, ngành Y tế khuyến cáo người dân, đặc biệt là những người sống tại vùng có dịch lưu hành, cần thực hiện tốt vệ sinh cá nhân: rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường; Đảm bảo chế độ ăn uống đủ chất dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng; Giữ vệ sinh và thông thoáng nơi ở, nơi làm việc; Chủ động tiêm vaccine phòng bệnh tại các cơ sở y tế; Khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, cần nhanh chóng đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất. Minh Nhật