Hợp đồng lao động “miệng”, tiền tỷ chạy vào túi cá nhân?

(CATP) Sau khi Chuyên đề (Báo) Công an TPHCM đăng bài phản ánh, nhiều bạn đọc, trong đó có các chuyên gia pháp lý cho rằng án sơ thẩm kết tội 2 bị cáo “Tham ô tài sản” là chưa thuyết phục. Nghiên cứu hồ sơ, Thạc sĩ - Luật sư (ThS - LS) Nguyễn Nguyện Xuân Thảo - Giám đốc (GĐ) Công ty Luật Saigon Shield (Đoàn LS TPHCM) phát hiện nhiều tình tiết quan trọng của vụ án liên quan đến việc nộp thuế, nghĩa vụ bảo hiểm bắt buộc…, chưa được HĐXX sơ thẩm làm rõ, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm. KHI ĐỒNG TIỀN… “NHẢY MÚA” (!) Hồ sơ thể hiện, Công ty CP K Beauty Center - K Dentist (“Công ty K Dentist”, P4, Q10), thành lập ngày 13/9/2018, thay đổi lần 4 ngày 15/11/2021, vốn điều lệ 9 tỷ đồng; kinh doanh đa lĩnh vực, trong đó ngành nghề chính là “cắt tóc, làm đầu, gội đầu”. Công ty có 3 cổ đông, gồm: Trần Tú Kiều giữ chức GĐ điều hành, đại diện pháp luật, góp 5,4 tỷ đồng; Lưu Quốc Bảo (chồng bà Kiều) góp 2,7 tỷ và Diệp Tuấn Kiệt góp 900 triệu. Ngày 23/8/2022, GĐ Kiều ký đơn tố cáo, nội dung: Tôi nhận Phan Ngọc Thanh Tâm và Châu Văn Sang (bị tòa sơ thẩm xử phạt 8 và 7 năm tù về tội “Tham ô tài sản”) vào công ty. Quá trình làm việc, tôi phát hiện 2 đối tượng gọi điện nhiều khách hàng (KH) của công ty để thu nợ và thu tiền nhưng không nộp lại, chiếm đoạt 76 triệu đồng. Cụ thể: Tâm nhận 27,5 triệu của KH tên Hân (10 triệu) và KH Thái (17,5 triệu). Sang nhận 48,5 triệu của KH Linh. Tôi đề nghị điều tra 2 đối tượng có hành vi “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Châu Văn Sang và Phan Ngọc Thanh Tâm tại tòa soạn Làm việc với Cơ quan CSĐT Công an Q10 ngày 20/3 và 08/4/2023, ông Bảo (được GĐ Kiều uỷ quyền) xác định: Công ty K Dentist không ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) với Tâm - Sang, chỉ thoả thuận “hợp đồng miệng” với nhau. Công ty bị thiệt hại 67,5 triệu đồng (Sang 40 triệu, Tâm 27,5 triệu). Sau khi bị phát hiện, 2 nhân viên “đã tự ý nghỉ việc” nên đề nghị xử lý hình sự. GĐ Kiều - ông Bảo đều cam kết khai đúng sự thật, nếu gian dối xin chịu trách nhiệm trước pháp luật. Tuy nhiên, đến ngày 08/3/2024, ông Bảo lại xác định: Công ty bị chiếm đoạt 57,5 triệu đồng (Sang 20 triệu, Tâm 37,5 triệu). Châu Văn Sang trình bày: Sang được ông Bảo mời về công ty làm nhân viên tư vấn KH từ ngày 20/11/2021. Ngoài lương 8 triệu đồng/tháng, ông Bảo trả 1% hoa hồng cho mỗi ca tư vấn thành công và “thưởng nóng” 2 triệu đối với ca làm dịch vụ 50 triệu trở lên. GĐ Kiều “sộp” hơn, tăng hoa hồng 3%; “thưởng nóng” 3 triệu đồng/ ca. Bà Kiều lập ra 2 nhóm trên mạng Zalo, lấy tên “Sống để bụng, chết mang theo” và “Tiền là gì” để hoạt động riêng. Là công ty làm ăn lớn nhưng tất cả các khâu từ tuyển dụng, phân công nhiệm vụ, đến mức lương, hoa hồng, “thưởng nóng”, đều thoả thuận “miệng”... Kèm bằng chứng, Sang xác định: Từ tháng 11/2021 đến tháng 3/2022, Sang tư vấn thành công 220 KH, bao gồm: 181 KH cho ông Bảo thu hơn 2,2 tỷ và 39 KH cho bà Kiều thu gần 1,5 tỷ. Tổng số tiền thu về cho ông bà chủ trong 4 tháng hơn 3,7 tỷ đồng. Phan Ngọc Thanh Tâm trình bày: “Chỉ tính từ tháng 10/2021 đến tháng 6/2022, tôi đã tư vấn thành công 637 KH. Trong đó 590 KH cho ông Bảo, thu hơn 5,3 tỷ và 47 KH cho bà Kiều thu hơn 940 triệu. Tổng số tiền thu cho ông Bảo - bà Kiều hơn 6,24 tỷ. Sang và Tâm cùng xác nhận: K Dentist có tài khoản của công ty nhưng không sử dụng, tất cả tiền của KH chủ yếu chuyển vào qua tài khoản cá nhân (TKCN) của ông Bảo (số 9999168xxx) và bà Kiều (số 33966xxx). Ngoài ra, hai người này còn nhiều TKCN khác, cũng nhận tiền của KH chuyển. Toàn bộ hơn 9,94 tỷ đồng của KH (Tâm 6,24 tỷ, Sang 3,7 tỷ), công ty không xuất hoá đơn GTGT. Tiền lương trả cho nhân viên được chuyển từ TKCN của GĐ Kiều hay ông Bảo vào TKCN của Trần Thị Cẩm Vân. Sau đó, kế toán Vân chuyển lại cho mọi người. Sang chứng minh: “Anh Bảo tố cáo tôi “đã tự ý nghỉ việc sau khi bị phát hiện” là hoàn toàn sai sự thật, vu oan, hãm hại tôi. Tháng 3/2022, tôi bị Covid-19, phải xin nghỉ, được anh Bảo - chị Kiều chấp thuận nên vẫn được trả đầy đủ lương tháng 3. Riêng tiền “thưởng nóng”, anh Bảo nợ 2 ca (KH Thanh Trí và Thị Nguyên), chị Kiều nợ 3 ca (KH Mai Loan, Thanh Trúc và Thu Phương) chưa thanh toán cho tôi”. Tâm nghẹn ngào: “Cuối tháng 5/2022, tôi có chia sẻ với chị Kiều khi biết mình mang thai. Do đã sẩy thai 1 lần và lần này đi khám, bác sĩ báo có dấu hiệu dọa sẩy thai, nên tôi xin phép và được chị Kiều đồng ý cho nghỉ vài hôm để sức khỏe ổn định mới đi làm lại. Không may, tôi lại bị sẩy thai lần nữa. Ngày 29/6/2022, tôi bị xóa tên khỏi nhóm “K Dentist Quận 10” và cho nghỉ việc mà chưa nhận lương tháng 6”. Tâm và Sang khẳng định: “Chúng tôi nghỉ việc có lý do chính đáng; chờ anh Bảo - chị Kiều gọi lên để thanh lý, sau khi cấn trừ, sẽ nhận thêm khoản tiền theo thoả thuận. Ngoài ra, cả 2 đinh ninh, anh chị nghĩ đến công sức của chúng tôi (làm việc từ 9 giờ đến 19 giờ/ngày, có khi trễ hơn, cả thứ 7 và Chủ nhật) mang về tiền tỷ, mà hỗ trợ mất việc hay bồi dưỡng thêm chút ít để sinh sống, tìm việc mới. Tiếc rằng, anh chị lại ra đòn tố giác, đẩy 2 nhân viên từng hết lòng vì mình vào vòng lao lý, trong khi vẫn còn nợ chúng tôi!”. Tin nhắn “nặng nghĩa tình” của Kiều gửi Tâm Khách hàng chuyển tiền vào tài khoản của giám đốc Kiều TỪ “LỪA ĐẢO” SANG “THAM Ô”? Trao đổi với phóng viên, ThS - LS Nguyễn Nguyện Xuân Thảo cho biết: Tâm và Sang bị GĐ Kiều tố giác hành vi “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Lúc đầu, 2 người này bị truy cứu tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo khoản 1 Điều 174 BLHS với số tiền chiếm đoạt của 3 KH là 67,5 triệu đồng (Tâm 32,5 triệu; Sang 35 triệu). Đến ngày 12/10/2023, Cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đổi tội danh của 2 bị can từ “lừa đảo” sang “Tham ô tài sản” theo Điều 353 BLHS, với số tiền chiếm đoạt là 57,5 triệu đồng (Tâm 37,5 triệu; Sang 20 triệu) của Công ty K Dentist? Không làm rõ vì sao có sự thay đổi này, HĐXX đã quy kết 2 bị cáo phạm tội theo Điều 353 BLHS tuyên phạt mức án rất nặng. ThS - LS Thảo nêu quan điểm: HĐXX sơ thẩm đã bỏ sót nhiều tình tiết quan trọng của vụ án, dẫn đến bản án thiếu thuyết phục, cả 2 bị cáo liên tục kêu oan. Thứ nhất, đối với Sang: Không tự ý nghỉ việc mà Sang bị Covid 19 xin nghỉ được Công ty K Dentist đồng ý và thanh toán 8,296 triệu đồng lương tháng 3 từ ông Bảo và được “thưởng” 9,675 triệu từ GĐ Kiều. Sao kê ngân hàng thể hiện rõ ngày 05/3/2022, Sang đã cà thẻ về máy POS của công ty 10 triệu đồng. Như vậy, Sang chỉ giữ tiền của KH Linh 1 lần vào ngày 11/3/2022, không phải 2 lần như án sơ thẩm quy kết. Hơn nữa, khoản tiền này vẫn còn trong TKCN của Sang với số dư hơn 30 triệu. Chưa hết, ông Bảo - bà Kiều còn nợ Sang 13 triệu đồng “thưởng nóng” cho 5 ca tư vấn thành công. Hai bên chưa gặp nhau để chấm dứt HĐLĐ “miệng”. Khi đối chiếu công nợ, công ty, ông Bảo và bà Kiều phải trả lại cho Sang 3 triệu đồng, chưa kể các khoản hỗ trợ khác (nếu có). Thứ hai, đối với Tâm: Tâm có 2 năm 8 tháng làm việc cho công ty. Do công ty không đóng bảo hiểm (BH) thất nghiệp, theo quy định phải trả cho Tâm khoảng 24 triệu đồng tiền “trợ cấp mất việc”. Ngoài ra, công ty chưa thanh toán cho Tâm hơn 36 triệu đồng (gồm lương tháng 6/2022, hoa hồng, “thưởng nóng”...). Hai bên cũng chưa gặp nhau để chấm dứt HĐLĐ “miệng”. Đối chiếu công nợ, Tâm còn được nhận lại hơn 22,5 triệu. Quan trọng hơn, Tâm cũng không tự ý nghỉ việc mà xin GĐ Kiều cho nghỉ phép do thai yếu. Trong lúc Tâm đang bệnh do thai sản thì bị ông Bảo xóa ra khỏi nhóm làm việc. Đây là sự vi phạm nghiêm trọng Bộ luật Lao động đối với lao động nữ mang thai, sẩy thai. Thứ ba, đối với Công ty K Dentist, GĐ Kiều, ông Bảo: Công ty vi phạm nghiêm trọng Bộ luật Lao động khi không ký HĐLĐ; không có nội quy, quy chế làm việc; không có quy chế tiền lương, tiền thưởng; không tham gia BH xã hội, BH y tế, BH thất nghiệp bắt buộc (công ty “4 không” như Báo đã phản ánh). Tệ hại hơn, công ty cho thôi việc lao động nữ đang mang thai. Công ty vi phạm nghiêm trọng chế độ báo cáo kế toán thuế (lập các báo cáo công nợ không có sự xác nhận của kế toán trưởng; GĐ Kiều yêu cầu nhân viên làm việc riêng cho mình để được “thưởng” cao hơn); vi phạm nghiêm trọng chế độ báo cáo doanh thu nộp thuế (chuyển vào TKCN của GĐ Kiều và ông Bảo nhiều tỷ đồng; không xuất hoá đơn)... Đồng quan điểm với ThS - LS Thảo, LS Trần Hải Đức (Đoàn LS TPHCM) nêu quan điểm: HĐXX sơ thẩm chưa làm rõ các tài khoản nhận tiền của KH, trả lương cho nhân viên có phải là tài khoản của Công ty K Dentist hay TKCN? Công ty có thanh lý HĐLĐ, đối chiếu công nợ khi chấm dứt công việc với 2 nhân viên, cũng như còn nợ lương, thưởng hay không? Trong vụ án này còn dấu hiệu của hành vi “trốn thuế” với số tiền rất lớn và “trốn đóng bảo hiểm bắt buộc”. Đúng ra, HĐXX sơ thẩm yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự do có dấu hiệu “bỏ lọt tội phạm”. Do đó, có căn cứ để HĐXX cấp phúc thẩm xem xét, hủy bản án sơ thẩm để điều tra, giải quyết lại vụ án một cách khách quan, toàn diện, không làm oan người vô tội, cũng không bỏ lọt tội phạm. HẢI VĂN - VĂN CƯƠNG Từ Khóa