Hủy toàn bộ án sơ thẩm, giao Viện kiểm sát Quận 10 điều tra lại

(CATP) Chiều 18/9/2024, TAND TPHCM mở phiên xét xử phúc thẩm theo đơn kháng cáo kêu oan của Phan Ngọc Thanh Tâm và Châu Văn Sang. Nghiên cứu toàn diện hồ sơ và kết quả tranh tụng tại phiên tòa, HĐXX nhận thấy còn nhiều tình tiết của vụ án chưa được làm rõ nên tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm. Phán quyết này cho thấy phản ánh của Chuyên đề (Báo) Công an TPHCM đúng sự thật khách quan. Tố cáo bằng… "công ty ma" Sau phần khai mạc, HĐXX phúc thẩm đã tóm tắt Bản ản sơ thẩm số 80/2024/HS-ST ngày 25/6/2024 của TAND Q10 (do Thẩm phán Mai Hiếu Hạnh làm Chủ tọa, cùng 2 Hội thẩm Nguyễn Thị Tuyết Hồng và Nguyễn Thị Kim Hồng). Theo đó, bị hại là Công ty Cổ phần K Beauty Center - K Dentist có 3 cổ đông, gồm Trần Tú Kiều - Giám đốc (GĐ) điều hành, đại diện pháp luật; Lưu Quốc Bảo (chồng GĐ Kiều) và Diệp Tuấn Kiệt. Công ty thuê Tâm và Sang bằng "thỏa thuận miệng" làm công việc tư vấn khách hàng (KH). Qua rà soát, công ty phát hiện Tâm tư vấn cho KH tên Hân niềng răng, giá 65 triệu đồng, đã thanh toán 55 triệu cho công ty. Ngày 29/5/2022, Tâm cung cấp số tài khoản cá nhân (TKCN) của Tâm để KH Hân chuyển 10 triệu đồng, rồi chiếm đoạt. Tâm tư vấn cho KH Thái bọc răng sứ, giá 18,5 triệu đồng, đặt cọc 1 triệu cho công ty. Ngày 07/5/2022, Tâm cung cấp số TKCN cho bà Thái chuyển 17,5 triệu đồng, rồi chiếm đoạt. Tháng 02/2022, Sang tư vấn cho KH Linh, bọc răng sứ giá 48,5 triệu đồng, hưởng chênh lệch 10 triệu (giá công ty 38,5 triệu). Ngày 28/02/2022, bà Linh chuyển 8,5 triệu đồng, Sang quẹt máy POS, chuyển cho công ty. Ngày 02/3/2022, sau khi nhận 20 triệu đồng của bà Linh (có 10 triệu chênh lệch), Sang chuyển 5 triệu chia cho Tâm qua TKCN của Tâm. Ngày 11/3/2022, bà Linh chuyển tiếp 20 triệu đồng, Sang chuyển cho Tâm 10 triệu, ghi nội dung "CK tien mua tour Phú Quốc", thực tế là tiền làm răng của bà Linh. HĐXX tuyên án phúc thẩm Tâm bị quy kết chiếm đoạt 37,5 triệu đồng, đã nộp lại 16,1 triệu; Sang chiếm đoạt 20 triệu, đã nộp lại toàn bộ. Từ đó, HĐXX tuyên phạt Tâm 8 năm tù, Sang 7 năm tù về tội "Tham ô tài sản". Trước HĐXX phúc thẩm, 2 bị cáo liên tục kêu oan, cho rằng không có ý chiếm đoạt tiền của công ty. Sở dĩ các bị cáo chưa nộp lại khoản tiền đã nhận của KH là do chờ GĐ Kiều - ông Bảo gọi lên công ty để đối chiếu, cấn trừ vào lương và tiền thưởng. Hơn nữa, GĐ Kiều - ông Bảo vẫn kiểm soát khoản tiền trên, nằm trong hệ thống quản lý của công ty. Phiên tòa nóng lên khi Thạc sĩ - Luật sư (LS) Nguyễn Nguyện Xuân Thảo bào chữa cho 2 bị cáo, nêu một loạt vấn đề, đặt nhiều câu hỏi khiến đại diện bị hại, ông Bảo, bà Kiều "đứng hình", trả lời chống chế, lộ rõ việc tố cáo thiếu căn cứ, sai sự thật. Cụ thể: Thứ nhất, liên quan đến bị hại, LS Thảo chứng minh trong hồ sơ vụ án có đến 3 công ty khác nhau! GĐ Kiều ký đơn tố cáo ngày 23/8/2022, xác định bị hại là "Công ty Cổ phần K Beauty Center - K Dentist", số 251 Vĩnh Viễn, P4, Q10. Khi GĐ Kiều nộp chứng cứ cho Cơ quan tố tụng, thì biến thành "Công ty Cổ phần K Beauty Center", số 286/7 Tô Hiến Thành, P15Q10(?!). Trong khi con dấu đóng vào đơn tố cáo và các tài liệu liên quan thì là "Công ty Cổ phần K Center - K Dentist" (được cấp phép hoạt động). Như vậy, GĐ Kiều đã sử dụng "Công ty Cổ phần K Beauty Center - K Dentist" không hề tồn tại để tố cáo. Cáo trạng của VKSND Q10 truy tố, Bản ản của TAND Q10 kết án 2 bị cáo rất nặng xuất phát từ bị hại là một "công ty ma"! ThS - LS Nguyễn Nguyện Xuân Thảo trao đổi với 2 bị cáo tại tòa Thứ hai, đơn tố cáo Sang có 3 điểm sai về số tiền, số lần chiếm đoạt và lý do tố cáo. GĐ Kiều tố Sang chiếm đoạt 3 lần từ KH Linh vào các ngày 28/02, 02/3 và 11/3/2024. Thực tế, Sang đã nộp 2 lần 18,5 triệu đồng (8,5 triệu ngày 28/02/2022 và 10 triệu ngày 05/3/2022) vào TKCN của GĐ Kiều. Tại bản xác nhận công nợ, bà Kiều xác nhận đã nhận 18,5 triệu đồng, nhưng ông Bảo khai công ty chỉ nhận 8,5 triệu. Như vậy, GĐ Kiều đã chiếm giữ 10 triệu đồng, nhưng án sơ thẩm lại quy kết cho Sang, tuyên bị cáo mức án rất nặng do chiếm đoạt 2 lần trở lên (thực tế chỉ 1 lần). GĐ Kiều và ông Bảo tố Sang chiếm đoạt tiền của công ty rồi tự ý nghỉ việc. Đây là sự vu cáo, bởi Sang xin nghỉ do mắc Covid-19, được cả bà Kiều lẫn ông Bảo đồng ý nên cho hưởng đủ lương và thưởng. Thứ ba, chỉ thời gian ngắn, Tâm và Sang đã tư vấn thành công 857 KH, mang về cho GĐ Kiều và ông Bảo gần 10 tỷ đồng. Cả 2 nghỉ việc có lý do chính đáng (Tâm mang bầu, sau đó sẩy thai) và còn giữ một khoản tiền của KH, chính xác là 47,5 triệu đồng. Đây là khoản tiền KH trả trước, chưa thể hạch toán vào doanh thu của công ty nên không thể cho rằng Tâm và Sang đã "chiếm đoạt tài sản của công ty" mà định tội "tham ô”. Trong khi đó, nếu đối chiếu công nợ, Công ty vẫn đang nợ Sang và Tâm tiền lương và thưởng nhiều hơn 47,5 triệu đồng, nhưng GĐ Kiều và ông Bảo chưa 1 lần gọi 2 người này lên công ty để xác nhận công nợ, thanh lý tất cả thỏa thuận đều bằng "miệng". "Hồn" cổ phần, "xác"… cá nhân LS Thảo chứng minh: Trong hồ sơ vụ án không thấy có sự tồn tại của "tài khoản công ty". Tại phiên tòa, đại diện bị hại và các bị cáo cũng không hề biết đến tài khoản công ty. Nếu KH thanh toán bằng tiền mặt thì nhân viên thu, sau đó giao cho GĐ Kiều. Khi KH chuyển khoản thì chuyển vào tài khoản cá nhân (TKCN) của ông Bảo (số 9999168xxx) và bà Kiều (số 33966xxx). Ngoài ra, hai người này còn nhiều TKCN khác, cũng nhận tiền của KH chuyển. Tiền lương trả cho nhân viên được chuyển từ TKCN của GĐ Kiều hay ông Bảo vào TKCN của Trần Thị Cẩm Vân. Sau đó, kế toán Vân chuyển lại cho mọi người. LS Thảo đặt vấn đề: "Vậy, các bị cáo làm việc cho Công ty K Dentist hay cho bà Vân mà lại nhận tiền lương từ TKCN của bà này?" Đơn tố cáo và giấy ủy quyền của GĐ Kiều đều xác định bị hại là một "công ty ma" Tại phiên tòa phúc thẩm, GĐ Kiều và đại diện bị hại đều xác định Công ty K Dentist có rất nhiều chi nhánh, nhưng tổng số nhân sự chỉ khoảng 10 người. GĐ Kiều vừa làm quản lý, vừa là kế toán kiêm thủ quỹ của một công ty cổ phần hoạt động "5 không": Không ký hợp đồng lao động; không đóng Bảo hiểm (BH) xã hội, BH y tế, BH thất nghiệp; không có nội quy, quy chế làm việc, không có quy chế lương, tiền thưởng; không có bộ máy quản lý (phòng nhân sự, phòng kế toán...); tài khoản công ty không hoạt động (doanh thu không đưa vào, chi phí không chi ra). LS Thảo nêu quan điểm: Để quy kết Tâm và Sang tội "Tham ô tài sản" (theo Điều 353 BLHS năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017) cần thỏa 3 điều kiện: Phải là người có chức vụ, quyền hạn; có trách nhiệm quản lý tài sản và đã thực hiện hoàn tất hành vi chiếm đoạt. Để chứng minh 2 bị cáo "có chức vụ quyền hạn" phải được xác định bằng "hợp đồng" hoặc "hình thức khác". Nếu là "hình thức khác" thì phải tuân thủ các quy định của pháp luật áp dụng đối với hoạt động đúng đắn của một công ty cổ phần. Thực tế, Công ty K Dentist đã lộ rõ nhiều dấu hiệu vi phạm. Quan trọng hơn, tài sản (47,5 triệu đồng) mà hai bị cáo chiếm giữ chưa xác định được của Công ty K Dentist hay của KH? Theo LS Thảo, cấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng về mặt tố tụng, hồ sơ vụ án chưa đủ căn cứ chứng minh hai bị cáo phạm tội "Tham ô tài sản". Từ đó, LS đề nghị HĐXX hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án. Điều lệ của "Công ty Cổ phần K Beauty Center" (số 286/7 Tô Hiến Thành P15Q10) cũng nằm trong hồ sơ vụ án Cũng tại phiên tòa, LS Thảo kiến nghị mở rộng điều tra đối với Công ty K Dentist trong việc thực hiện các nghĩa vụ về Thuế, BH xã hội bắt buộc, có dấu hiệu vi phạm Điều 200 và Điều 216 BLHS 2015. Nghiên cứ toàn diện hồ sơ vụ án, qua diễn biến tại phiên tòa và ý kiến tranh tụng của các bên, HĐXX phúc thẩm TAND TPHCM do Thẩm phán Phạm Viết Hùng ngồi ghế Chủ tọa, nhận định: Có nhiều tình tiết liên quan đến vụ án chưa được cấp sơ thẩm làm rõ, đặc biệt là số tiền 10 triệu đồng, bị cáo Sang đã nộp cho Công ty K Dentist ngày 05/3/2022 bằng hình thức quẹt thẻ tín dụng vào máy POS của công ty. Vấn đề này liên quan đến tình tiết định khung đối với bị cáo nên cần xem xét điều tra lại từ đầu. Bởi các lẽ trên, HĐXX tuyên hủy toàn bộ Bản ản sơ thẩm số 80/2024/HS-ST ngày 25/6/2024 của TAND Q10, giao hồ sơ vụ án về cấp sơ thẩm giải quyết lại một cách toàn diện. Trao đổi với PV sáng 23/9/2024, LS Thảo cho biết, sẽ kiến nghị một số vấn đề liên quan đến vụ án để các cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm xem xét nhằm xử lý khách quan, toàn diện, không làm oan người vô tội, cũng như không bỏ lọt tội phạm. HẢI VĂN - VĂN CƯƠNG