Không hy sinh môi trường khi làm dự án cảng Cần Giờ

Văn phòng Chính phủ vừa thông báo kết luận của Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tại cuộc họp về hồ sơ chủ trương đầu tư Dự án bến cảng trung chuyển quốc tế cửa ngõ Sài Gòn (tên theo quy hoạch là bến cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ). Phân kỳ hợp lý Theo đó,Phó thủ tướng lưu ý việc đầu tư xây dựng bến cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ chỉ thực hiện khi đáp ứng yêu cầu vì lợi ích quốc gia, dân tộc. Cùng đó, cần bảo đảm lựa chọn được nhà đầu tư có đầy đủ năng lực, kinh nghiệm trong việc đầu tư xây dựng, khai thác, phát triển cảng trung chuyển quốc tế đủ năng lực cạnh tranh với khu vực, quốc tế, phát triển bền vững... Phối cảnh dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ GTVT, Bộ khoa học và Công nghệ và UBND TP.HCM sử dụng tối đa thông tin, số liệu của Đề án xây dựng bến cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ để cập nhật, hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, đáp ứng tốt nhất cho việc thẩm định, xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư dự án. Phương án phát triển cảng phải bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ và có phân kỳ hợp lý cho từng giai đoạn phù hợp với quy hoạch cảng biển và nhu cầu theo kết quả dự báo hàng hóa thông qua cảng. Cùng đó, thể hiện đầy đủ định hướng các khu chức năng chính của cảng (các khu dịch vụ phục vụ trực tiếp khai thác cảng, khu hành chính, khu cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tại cảng, khu cung cấp xăng dầu, nhiên liệu, nước sạch, điện... Trường hợp cần thiết, có thể mời đơn vị tư vấn nước ngoài có năng lực, kinh nghiệm tham gia tư vấn). Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng yêu cầu, việc xác định phương án đầu tư và lộ trình đầu tư phải được xem xét, lựa chọn trên cơ sở kết quả đánh giá kỹ lưỡng tác động, ảnh hưởng giữa cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và các cảng khác. Cùng đó, phải giải quyết tốt quan hệ giữa Cần Giờ với khu bến Cái Mép của cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu và ảnh hưởng qua lại giữa các dự án đã đầu tư; việc sử dụng, khai thác luồng hàng hải và các hạ tầng dùng chung. Không hy sinh môi trường Trong việc đánh giá tác động, hiệu quả kinh tế, quốc phòng, an ninh, ngoài nội dung đánh giá tác động, mối quan hệ giữa bến cảng Cần Giờ và khu bến cảng Cái Mép, cần chỉ rõ phương án kế hoạch đầu tư hạ tầng kết nối theo đúng định hướng, quy hoạch phát triển của TP.HCM (TP.HCM chịu trách nhiệm công bố kế hoạch phát triển các hạ tầng như giao thông, điện, nước... phục vụ đầu tư, khai thác bến cảng Cần Giờ). Đặc biệt, thông báo kết luận nêu rõ: Do dự án liên quan đến khu dự trữ sinh quyển thế giới đầu tiên của Việt Nam, có giá trị và ý nghĩa rất lớn đối với TP.HCM và khu vực, nên phải đánh giá kỹ lưỡng, toàn diện về tác động, ảnh hưởng đến môi trường. Việc xem xét quyết định chủ trương đầu tư, kiên quyết không hy sinh môi trường, chỉ rõ khu vực, diện tích cần chuyển mục đích sử dụng rừng (ở đâu, tác động thế nào). Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Bộ Ngoại giao phải nêu đầy đủ, cụ thể và có chính kiến rõ ràng liên quan đến tác động của môi trường đến dự án. Liên quan tới công nghệ, phương án công nghệ khai thác cảng được định hướng hiện đại, thân thiện với môi trường, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới và được xác định theo thiết kế tổng thể và cụ thể hóa cho từng giai đoạn bảo đảm Nhà đầu tư khai thác hiệu quả tốt nhất. Báo cáo thẩm định và dự thảo quyết định chủ trương đầu tư phải xác định rõ nội dung yêu cầu TP.HCM và nhà đầu tư phải thực hiện đầu tư hạ tầng bảo đảm tiêu chí cảng xanh đoạn đến 2030, 2035 và 2050 (kế hoạch, lộ trình cung cấp nhiên liệu thân thiện với môi trường, đầu tư các hạ tầng, yêu cầu của đội cȧng....). Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao đánh giá, thẩm định các nội dung liên quan theo quy định (như quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng rừng, công nghệ, môi trường, thời hạn, phân kỳ đầu tư, hiệu quả kinh tế - xã hội, vốn đầu tư...) bảo đảm khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư đã được xem xét kỹ lưỡng, đầy đủ theo quy định pháp luật, nhất là vấn đề môi trường (không bỏ qua và không hy sinh môi trường; phải bảo đảm lợi ích tổng thể hài hòa, tránh tạo ra các xung đột, ảnh hưởng tiêu cực đến các dự án khác...). Trong việc lựa chọn nhà đầu tư, TP.HCM căn cứ theo Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, nghiên cứu xem xét bổ sung một số tiêu chí quan trọng khác để lựa chọn nhà đầu tư chiến lược. Phó thủ tướng lưu ý có thể xem xét các nội dung như: Thu hút được hãng tàu có đội tàu chiếm tỷ trọng lớn trên thế giới; yêu cầu về quy mô đầu tư, vốn đầu tư xây dựng trong 5 năm (phải hoàn thành đầu tư 4 bến cảng với tổng vốn khoảng 1,5 tỷ USD); hợp tác với doanh nghiệp trong nước để đầu tư, khai thác cảng; thực hiện đúng cam kết thu hút được khối lượng hàng hóa quốc tế trung chuyển qua cảng... Nhà đầu tư được lựa chọn phải bảo đảm thực hiện đầu tư theo đúng phương án đầu tư tổng thể, đồng bộ, theo đúng lộ trình, phân kỳ đầu tư theo yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước và đề xuất của TP.HCM.