Mắc kẹt, xây dựng trái phép vì quy hoạch treo

Hoàng Bin Thứ năm, 19/09/2024 06:30 (GMT+7) Hơn 20 năm trôi qua, dự án Khu hành chính Cảng Kỳ Hà (huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) vẫn giậm chân tại chỗ, khiến gần 30 hộ dân bị mắc kẹt, khổ sở vì điều kiện hạ tầng thiếu thốn, tồi tàn. Đặc biệt, do treo quá lâu, người dân đã xây dựng nhiều nhà ở trái phép và chấp nhận mất trắng, không được đền bù. Người dân làng Trung Toàn, xã Tam Quang, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam bị mắc kẹt trong vùng quy hoạch treo đã hơn 20 năm qua. Ảnh: Hoàng Bin Sống mòn ở làng quy hoạch treo Đầu tháng 9.2024, theo đơn kêu cứu của độc giả, chúng tôi tìm về làng quy hoạch treo của dự án Khu hành chính Cảng Kỳ Hà. Rất bất ngờ khi khu vực quy hoạch treo thuộc tổ 1, thôn Trung Toàn, nằm ngay đối diện với trụ sở UBND xã Tam Quang, huyện Núi Thành, cách nhau chưa đầy 200m. Giữa khu vực sầm uất của Khu kinh tế mở Chu Lai , làng quy hoạch treo ở thôn Trung Toàn, xã Tam Quang như tách biệt hẳn với thế giới bên ngoài. Vợ chồng cụ Lê Tấn Ngọn (93 tuổi), sống trong căn nhà cũ xây dựng hơn 40 năm trước. Do vướng quy hoạch dự án Khu hành chính Cảng Kỳ Hà nên căn nhà xuống cấp chỉ sửa chữa chắp vá, chứ không được xây mới. 8 người con của ông bà đến tuổi dựng vợ gả chồng được cha mẹ cho đất, nhưng chính quyền không làm thủ tục tách thửa, dựng nhà, khiến họ lần lượt rời làng để tìm tương lai tươi sáng hơn. “Ở đây đất ruộng nhà nước ủi bỏ hết rồi, nhà cửa thì không sửa sang, xây mới được. Con đường đất mấy chục năm nay nắng thì bụi bặm, mưa xuống ngập, người già, trẻ con đi lại té, nhưng xin sửa mãi không được, vì vướng giải tỏa” - cụ Ngọn chua chát. Dạo một vòng quanh xóm nhỏ chỉ chừng 30 nóc nhà, chúng tôi bắt gặp hình ảnh những cụ già ngồi bên hiên nhà cấp 4, hoang tàn, đổ nát… Họ mang nỗi buồn giống nhau khi nhiều năm ròng rã mang đơn thư, kiến nghị khắp nơi vẫn chưa có kết quả. “Buồn lắm. Hơn 20 năm qua, chúng tôi như bị “bỏ quên”. Bây giờ, không còn sống được bao nhiêu ngày nữa, mà đường sá, điện đóm vẫn tối tăm…” - cụ ông Bùi Xảo (90 tuổi) ngậm ngùi. Người dân làng Trung Toàn, xã Tam Quang, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam bị mắc kẹt trong vùng quy hoạch treo đã hơn 20 năm qua. Ảnh: Hoàng Bin Chấp nhận xây nhà trái phép Trả lời Báo Lao Động, ông Phan Vĩnh Tiến - Chủ tịch UBND xã Tam Quang cho biết, dự án khu hành chính cảng Kỳ Hà có quyết định quy hoạch từ năm 2003. Khu vực tổ 1, thôn Trung Toàn có 50 hộ bị ảnh hưởng, đã di dời tái định cư cho 22 hộ, hiện còn 28 hộ dân bị mắc kẹt, do dự án kéo dài. “Hiện trạng đời sống bà con hết sức khó khăn, hạ tầng giao thông, điện thiếu thốn… Đặc biệt, nhiều gia đình có diện tích đất rộng, nhiều thế hệ con cái cùng ở chung 1 nhà, nhưng nhà cửa ngày càng xuống cấp, buộc lòng họ phải xây dựng nhà ở (trái phép - PV). Chính quyền dù biết là làm nhà không đúng quy định pháp luật nhưng vẫn chấp nhận cho bà con xây dựng để có nhà ở. Bà con cũng có cam kết là sau này khi Nhà nước triển khai dự án, thì không đền bù họ vẫn chấp nhận” - ông Tiến nói. Có thể thấy, chính quyền đã chấp nhận để người dân xây nhà trái phép trong vùng quy hoạch treo, do nhu cầu quá cấp thiết. Tuy nhiên, điều này càng làm rõ bất cập ở dự án Khu hành chính Cảng Kỳ Hà, khi hơn 20 năm qua, dân đã khổ sở bởi hạ tầng xuống cấp, tồi tàn, đến khi tích góp được vốn liếng xây nhà thì đối diện với nỗi lo mất trắng, cũng bởi quy hoạch treo. “Địa phương chỉ có thể hỗ trợ tạm thời. Điều người dân mong muốn là nếu Nhà nước tổ chức di dời thì triển khai sớm để bà con được đến nơi ở mới, đảm bảo điều kiện sống tối thiểu. Nếu không triển khai thì bãi bỏ quy hoạch để người dân được xây nhà, địa phương có cơ sở đầu tư mới điện, đường tạo điều kiện để dân an cư, lạc nghiệp” - bà Lê Thị Lệ, người dân làng quy hoạch treo thôn Trung Toàn mong mỏi. Theo ông Phan Vĩnh Tiến - Chủ tịch UBND xã Tam Quang, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam, dự án Khu hành chính cảng Kỳ Hà hiện do Ban Quản lý Khu kinh tế và Khu Công nghiệp tỉnh Quảng Nam đang tham mưu, quản lý tổ chức thực hiện dự án. Phía địa phương đã có các chính sách hỗ trợ tạm thời cho người dân, nhưng về lâu dài, tỉnh cần có chính sách cụ thể để giải quyết bài toán quy hoạch treo tại dự án này.