Moscow bình luận về đánh đổi F-35 và S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ

Hoàng Vân Theo dõi báo trên GD&TĐ -Moscow mới đây đã có những bình luận về việc Ankara tuyên bố có thể tái gia nhập chương trình F-35 bằng cách ngừng hoạt động S-400 do Nga cung cấp. Nga chuyển giao hệ thống phòng không S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ Theo Ngoại trưởng Nga, Sergei Lavrov, Thổ Nhĩ Kỳ bị pháp luật cấm bán lại các hệ thống S-400 này cho các quốc gia khác do có giấy chứng nhận người dùng cuối trong hợp đồng cung cấp vũ khí. "Các hợp đồng vũ khí bao gồm điều khoản chứng nhận người dùng cuối. Để thực hiện bất kỳ hành động nào khác đối với các sản phẩm được cung cấp theo giấy chứng nhận này, trong đó quốc gia tiếp nhận được chỉ định là người dùng cuối, thì cần có sự đồng ý của quốc gia bán”, Ngoại trưởng Nga giải thích. Trước đó, BulgarianMilitary.com đã đưa tin về các cuộc thảo luận giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ liên quan đến các hệ thống phòng không S-400 của Nga. Hãng truyền thông Hy Lạp Kathimerini lưu ý rằng, Mỹ đã đề xuất một kế hoạch chi tiết vào mùa hè để giải quyết tranh chấp đang diễn ra phát sinh từ việc Thổ Nhĩ Kỳ mua các hệ thống S-400 của Nga. Theo thông tin độc quyền mà Kathimerini có được, có một đề xuất đang được thảo luận cho phép Thổ Nhĩ Kỳ giữ tên lửa trong biên giới của mình trong khi vẫn chuyển giao quyền kiểm soát cho Mỹ. Các cuộc thảo luận đang diễn ra có vẻ tiến triển hơn so với những gì công chúng biết. Các quan chức cấp cao Mỹ đã đề xuất di dời các hệ thống của Nga đến khu vực do Mỹ kiểm soát tại căn cứ Incirlik ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ. Cách tiếp cận này nhằm mục đích tránh cho Thổ Nhĩ Kỳ khỏi sự “xấu hổ” trên trường quốc tế bằng cách tránh đảo ngược trực tiếp quyết định của mình, đồng thời đảm bảo tuân thủ hiệp ước với Nga. Trong khi đó, các nguồn tin phương Tây khác chỉ ra rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đã được khuyến khích gửi S-400 của mình đến Ukraine, nơi các hệ thống S-300 của Nga đang được sử dụng rộng rãi. Hy Lạp, một quốc gia láng giềng, đã chuyển các hệ thống S-300PMU-1 tương đối tiên tiến của mình cho Ukraine như một phần của thỏa thuận tạo điều kiện cho việc nước này mua máy bay chiến đấu F-35. Kathimerini đặc biệt đề cập đến kịch bản tiềm tàng khi S-400 có thể được giữ tại một căn cứ không quân Thổ Nhĩ Kỳ do Washington kiểm soát. Các báo cáo của Hy Lạp cho rằng, Thổ Nhĩ Kỳ không có kế hoạch bán lại các hệ thống S-400, mà thay vào đó là di dời chúng trong lãnh thổ của mình - một khu vực do Ankara và Washington đồng quản lý. Bình luận của Ngoại trưởng Nga về việc bán lại dường như nhấn mạnh đến nghĩa vụ của Thổ Nhĩ Kỳ theo thỏa thuận người dùng cuối, nhằm gây sức ép với Ankara trong bối cảnh có tin đồn về việc chuyển hệ thống này cho Mỹ kiểm soát. Thông điệp công khai ở đây là Thổ Nhĩ Kỳ không thể bán lại hoặc chuyển giao S-400 mà không có sự chấp thuận của Nga, về cơ bản là ngăn cản các chuyên gia quân sự phương Tây tiếp cận công nghệ. Tuy nhiên, động cơ cơ bản dường như là một chiến thuật nhằm ngăn chặn bất kỳ mối quan hệ chặt chẽ hơn nào giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ có thể phát sinh từ thỏa thuận này, do đó đảm bảo sự phụ thuộc chiến lược của Ankara vào Moscow. Những phát biểu của nhà ngoại giao hàng đầu của Nga chỉ ra rằng, Moscow đang cảnh giác theo dõi bất kỳ hành động nào có thể gây nguy hiểm cho lợi ích của Nga hoặc dẫn đến vi phạm công nghệ vào tay NATO. Sự phụ thuộc của Nga vào S-400 và các hệ thống phòng không mặt đất khác là rất quan trọng, đặc biệt là khi xét đến quy mô tương đối nhỏ của phi đội máy bay chiến đấu của nước này so với NATO. Với ít máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm như F-35 hơn, bất kỳ sự thỏa hiệp nào đối với các hệ thống phòng thủ này đều có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với an ninh của Nga.