Phần Lan: Bảo đảm chất lượng giáo dục và vị thế cao quý của nghề giáo

Báo Đại biểu Nhân dân Phần Lan thường được coi là một trong những quốc gia tốt nhất thế giới về chính sách, luật pháp dành cho giáo viên. Hệ thống giáo dục của nước này luôn được xếp hạng cao trên toàn cầu. Những ưu đãi đối với giáo viên ở Phần Lan nhấn mạnh đến việc tôn trọng quyền tự chủ nghề nghiệp, sự kính trọng đối với nghề giáo và yêu cầu đào tạo nghiêm ngặt, góp phần củng cố vị thế vững chắc của những nhà giáo như là một nghề cao quý trong xã hội. Yêu cầu nghiêm ngặt về trình độ giáo viên Ở Phần Lan, giáo viên có trình độ học vấn rất cao. Tất cả giáo viên phải sở hữu ít nhất là bằng thạc sĩ trong lĩnh vực giáo dục hoặc chuyên ngành tương ứng. Điều này áp dụng cho cả giáo viên tiểu học và trung học, được quy định rõ trong Luật Giáo dục (628/1998). Thực tế, quá trình tuyển sinh vào các chương trình đào tạo giáo viên ở Phần Lan vô cùng cạnh tranh, với chỉ 10% ứng viên được chấp nhận. Điều này bảo đảm rằng chỉ những ứng viên xuất sắc nhất mới trở thành giáo viên. Ngoài thành tích học tập cao, việc tuyển sinh còn dựa vào sở thích và đam mê trở thành giáo viên. Tất cả chương trình đào tạo giáo viên của Phần Lan, phải được Bộ Giáo dục và Văn hóa công nhận, nổi tiếng vì tính toàn diện, tập trung mạnh vào lý thuyết sư phạm, tâm lý giáo dục và kinh nghiệm giảng dạy thực tế. Đồng thời, giáo viên cũng phải thực hiện nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học sáng tạo, giúp họ luôn cập nhật kiến thức và có khả năng sáng tạo trong giảng dạy. Trước khi đủ điều kiện công nhận, giáo viên phải hoàn thành các kỳ thực tập giảng dạy mở rộng. Nói chung, các nhà giáo ở Phần Lan được khuyến khích tiếp tục học tập và phát triển các kỹ năng của mình trong suốt sự nghiệp. Nhiều thành phố thậm chí còn cung cấp thời gian nghỉ có lương cho giáo viên để khuyến khích họ tham gia các khóa đào tạo bổ sung. Quyền tự chủ chuyên môn Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của hệ thống giáo dục Phần Lan là mức độ tin tưởng cao dành cho giáo viên. Nói chung, các cơ quan chức năng rất ít giám sát mà trao quyền tự chủ lớn cho giáo viên trong việc thiết kế chương trình giảng dạy và phương pháp dạy học. Quốc gia này không có thanh tra hoặc giám sát lớp học. Thay vào đó, hiệu trưởng đóng vai trò là nhà lãnh đạo sư phạm, tạo sự tin tưởng cho giáo viên và chỉ đạo thay vì kiểm soát. Trong khi Chương trình giảng dạy quốc gia của Phần Lan đặt ra các hướng dẫn chung, giáo viên có quyền tự do đáng kể trong cách giảng dạy. Họ có thể điều chỉnh bài học để phù hợp với nhu cầu của học sinh và không bắt buộc phải tuân theo các tiêu chuẩn cứng nhắc hoặc chế độ kiểm tra chuẩn hóa mở rộng. Điều này giúp giáo viên linh hoạt trong việc xây dựng môi trường học tập tích cực, đồng thời nâng cao hiệu quả giảng dạy. Điều kiện làm việc, mức lương và phúc lợi Giáo viên Phần Lan có ít giờ lên lớp hơn so với giáo viên ở nhiều quốc gia khác. Chẳng hạn so với các đồng nghiệp ở EU, giáo viên nước này chỉ trung bình làm việc 33,3 giờ/tuần, trong khi mức trung bình của khối là 37,5 giờ/tuần, theo khảo sát quốc tế về giảng dạy và học tập năm 2018 của TALIS-OECD. Điều này cho phép họ có nhiều thời gian hơn để chuẩn bị bài học, phát triển chuyên môn và cộng tác với đồng nghiệp. Bên cạnh đó, giáo viên Phần Lan còn được hưởng kỳ nghỉ dài, bao gồm kỳ nghỉ hè kéo dài khoảng 10 tuần, góp phần cân bằng tốt hơn giữa công việc và cuộc sống, đồng thời giảm mức độ căng thẳng so với giáo viên ở các quốc gia khác. Ngoài ra, các trường học Phần Lan thường có quy mô lớp học nhỏ hơn, khoảng 18 - 19 học sinh ở bậc tiểu học hay 20 - 21 học sinh ở cấp trung học cơ sở, cho phép giáo viên quan tâm nhiều hơn đến từng học sinh, đồng thời giúp khối lượng công việc trở nên dễ quản lý hơn. Về lương và phúc lợi, mặc dù mức lương của giáo viên Phần Lan không phải là cao nhất thế giới, nhưng chúng tương đối cạnh tranh do chất lượng cuộc sống cao và hệ thống hỗ trợ xã hội mạnh mẽ của nước này. Lương tăng theo kinh nghiệm và giáo viên có thâm niên cao hơn thường có thu nhập nhiều hơn. Giống như tất cả công dân Phần Lan, giáo viên ở đây được hưởng chế độ chăm sóc sức khỏe toàn dân, an sinh xã hội và hệ thống phúc lợi toàn diện. Các ưu đãi bao gồm quyền được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe miễn phí hoặc được trợ cấp, lương hưu và chế độ nghỉ phép hưởng lương dành cho giáo viên làm cha mẹ, giúp nâng cao hơn nữa chất lượng cuộc sống của họ. Khi về hưu, giáo viên ở Phần Lan cũng nhận được lương hưu hào phóng, bảo đảm cuộc sống an toàn về mặt tài chính. Giáo viên ở quốc gia Bắc Âu này có việc làm ổn định và an ninh việc làm vững chắc, đặc biệt là trong khu vực công. Chính phủ cam kết duy trì hệ thống giáo dục chất lượng cao, ít sa thải hoặc cắt giảm biên chế giáo viên ngay cả trong thời kỳ suy thoái kinh tế. Những cải cách mới nhất Trong thời gian gần đây, Phần Lan tập trung vào việc cải thiện các kỹ năng số cho giáo viên. Chương trình giảng dạy quốc gia hiện tích hợp kiến ​​thức về số và giáo viên có nghĩa vụ pháp lý phải phát triển các năng lực này. Chính phủ cung cấp kinh phí để đào tạo giáo viên về cách sử dụng các công nghệ mới, như công cụ tương tác và nền tảng học tập từ xa. Bên cạnh đó, nước này cũng cập nhật chính sách giáo dục quốc gia để tập trung nhiều hơn vào tính bền vững của môi trường. Giáo viên được kỳ vọng sẽ đưa các chủ đề liên quan đến biến đổi khí hậu, tính bền vững và quản lý môi trường vào bài giảng của mình, và Chính phủ cung cấp thêm các khóa đào tạo và nguồn lực để giúp họ thực hiện điều đó. Dạy học là một trong những nghề được kính trọng nhất ở Phần Lan. Địa vị trên không chỉ được phản ánh trong quá trình tuyển chọn cạnh tranh, mà còn trong sự tin tưởng và quyền tự chủ mà giáo viên nhận được khi thực hiện vai trò của mình. Trong nhiều cuộc khảo sát, công dân Phần Lan luôn đánh giá nghề giáo là một trong những nghề cao quý nhất. Linh Anh