"Tiếp quản Thủ đô" - những tư liệu, hiện vật từ lịch sử

Thứ ba, 24/09/2024 21:46 (GMT+7) (ĐCVN) - Gần 200 hình ảnh, tài liệu lưu trữ gốc bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III (Hà Nội) được giới thiệu với công chúng, giúp tái hiện một thời khắc hào hùng của lịch sử, khi ngày 10-10-1954, Thủ đô Hà Nội hoàn toàn giải phóng, chấm dứt gần một thế kỷ dưới ách thống trị của thực dân Pháp. Ngày 20-7-1954, Hiệp định Giơnevơ (Thụy Sỹ) được các bên tham chiến ký kết, đình chỉ chiến tranh, khôi phục hòa bình ở Đông Dương, chấm dứt quyền cai trị của thực dân Pháp, công nhận nền độc lập của ba quốc gia Việt Nam, Lào và Campuchia. Sau gần một thế kỷ chống lại sự đô hộ của thực dân Pháp, ngày 10/10/1954 đã trở thành cột mốc lịch sử, ghi nhận bao nỗ lực, cố gắng và cả những mất mát, hy sinh mà quân và dân ta đã trải qua để giải phóng Thủ đô Hà Nội. Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tổ chức sự kiện "Giới thiệu tài liệu lưu trữ quốc gia về Tiếp quản Thủ đô”. Sự kiện giới thiệu với công chúng gần 200 hình ảnh, tài liệu lưu trữ gốc đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III từ các phông tài liệu của Quốc hội, Phủ Thủ tướng, Bộ Giáo dục, Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Nông Lâm, Bộ Giao thông Công chính và Bộ Canh nông, phông tài liệu của Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Bá Khoản, Nhà sưu tầm ảnh Đặng Tích, Giáo sư Hoàng Minh Giám, Nhạc sĩ Văn Cao, Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn, nhạc sĩ Huy Du... Những tài liệu này góp phần tái hiện những thời khắc hào hùng của dân tộc Việt Nam và Thủ đô Hà Nội trong những ngày tháng 10/1954 lịch sử. Phó Cục trưởng Cục văn thư và Lưu trữ Nhà nước Nguyễn Thị Nga phát biểu tại sự kiện. Bà Nguyễn Thị Nga nhấn mạnh, thông qua các tài liệu, công chúng được sống lại thời khắc lịch sử mà dân tộc ta đã kiên trì đấu tranh bền bỉ để giành lại độc lập cũng như cảm nhận được những giây phút hân hoan của người dân Thủ đô khi lần đầu tiên được làm chủ vận mệnh của mình. Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III Trần Việt Hoa phát biểu tại sự kiện. Bà Trần Việt Hoa cho biết, tiếp nối thành công của các hoạt động trong những năm trước, sự kiện "Giới thiệu tài liệu lưu trữ quốc gia về tiếp quản Thủ đô" là món quà tri ân sâu sắc tới những chiến sĩ, cán bộ, công nhân viên đã cống hiến hết mình cho ngày Giải phóng Thủ đô. Đồng thời, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, giáo dục về lịch sử dân tộc, lịch sử anh hùng của Thủ đô cho các thế hệ hôm nay. Trong khuôn khổ hoạt động, các khách mời là nhân chứng lịch sử: Đại tá Dương Niết, nghệ sĩ nhiếp ảnh Trịnh Hải… đã chia sẻ về những cảm xúc của mình về thời khắc lịch sử; đồng thời tặng Trung tâm Lưu trữ quốc gia III một số bức ảnh, kỷ vật quý. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Trịnh Hải giới thiệu những khoảnh khắc hào hùng về ngày Giải phóng Thủ đô. Sự kiện giới thiệu với công chúng gần 200 hình ảnh, tài liệu lưu trữ đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III. Đơn vị đang trực tiếp quản lý những tài liệu độc bản, có giá trị vĩnh viễn của các cơ quan Trung ương như Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành. Trong khối tư liệu, hiện vật, nhiều văn bản, hình ảnh có giá trị đậm nét về lịch sử trong những Ngày giải phóng Thủ đô được giới thiệu. Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân Ngày giải phóng Thủ đô. Một số tài liệu khác như: Chương trình, kế hoạch và nhân sự cho việc tiếp quản Thủ đô Hà Nội, tài liệu về việc thành lập Ủy ban Hành chính Hà Nội; Công văn số 236-TTg ngày 27/7/1954 của Phủ Thủ tướng về việc kế hoạch hướng dẫn, chỉ đạo phục hồi các thị xã và thành phố cũ (trước đây đã tiêu thổ kháng chiến), Công văn số 1678 ZYO/3 ngày 20/8/1954 của Bộ Y tế về việc cử Thanh niên xung phong đi tiếp quản; Kế hoạch của Bộ Tài chính về tiếp quản Thành phố Hà Nội năm 1954... Các tài liệu của Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Bá Khoản, nhà sưu tầm ảnh Đặng Tích, Giáo sư Hoàng Minh Giám, Nhạc sĩ Văn Cao, Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn, nhạc sĩ Huy Du... tái hiện những thời khắc hào hùng của dân tộc Việt Nam và Thủ đô Hà Nội trong những ngày tháng 10/1954 lịch sử. Các văn bản trong nhóm nội dung hình ảnh - Hà Nội những ngày tiếp quản. Hình ảnh đại quân tiến vào thành Hà Nội, ngày 10/10/1954. Đồng bào Thủ đô hân hoan chào đón các chiến sỹ Trung đoàn Thủ đô, ngày 10/10/1954. Toàn thể quân đội về tiếp quản Thủ đô tập trung ở Sân vận động Cột Cờ nghe Thiếu tướng, Chủ tịch Ủy ban Quân chính Thành phố Hà Nội Vương Thừa Vũ báo cáo kết quả thắng lợi việc tiếp quản ngày 10/10/1954. Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước ra mắt quốc dân đồng bào sau ngày miền Bắc hoàn toàn giải phóng tại Quảng trường Ba Đình, ngày 1/1/1955. Chủ tịch UBHC Hà Nội và các vị Phó Chủ tịch UB sau ngày tiếp quản Thủ đô ngày 10/10/1954. Sự kiện góp phần tiếp tục truyền tải thông điệp mạnh mẽ về mốc son lịch sử của Thủ đô Hà Nội, giúp thế hệ hôm nay và mai sau không quên quá trình giành lại độc lập, tự do của Thủ đô từ thực dân, đế quốc. Các tài liệu, hình ảnh tiếp tục được trưng bày tại Triển lãm “Hà Nội - Ký ức những ngày tiếp quản” dự kiến khai mạc vào 2/10/2024 tại Nhà Triển lãm 61 Tràng Tiền, Hà Nội do Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước phối hợp với Trung tâm Thông tin, Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội tổ chức. N Dương (ảnh chụp lại từ phông tư liệu)