Quy chế công chức cho giáo viên ở Đức: Bảo đảm ổn định trong giáo dục

Báo Đại biểu Nhân dân Hệ thống giáo dục của Đức nổi tiếng với cấu trúc chặt chẽ, hiệu quả và tiêu chuẩn cao. Một trong những khía cạnh góp phần vào thành công của hệ thống này là quy chế "Beamte" - trao cho lao động ở khu vực công, bao gồm một tỷ lệ lớn giáo viên tư cách "công chức nhà nước". Tư cách đặc biệt này mang lại cho giáo viên ở Đức nhiều quyền lợi, từ bảo đảm việc làm, phúc lợi, uy tín xã hội đến sự ổn định lâu dài. Tư cách Beamte là gì? Tư cách Beamte là một phạm trù pháp lý ở Đức áp dụng cho nhiều loại công chức, trong đó có cả giáo viên, cảnh sát, thẩm phán hay nhân viên Chính phủ. Theo truyền thống, những người được cấp tư cách Beamte sẽ đảm nhận vai trò đặc biệt, phục vụ lợi ích công cộng và duy trì các tiêu chuẩn cao về lòng tin của công chúng. Mặc dù không phải tất cả giáo viên ở Đức đều tự động nhận được tư cách này, nhưng nhiều bang dành quyền này cho giáo viên tại các trường công lập nếu họ đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể và thể hiện cam kết lâu dài với nghề. Một trong những lợi ích đáng chú ý nhất của Beamte là được bảo đảm việc làm. Giáo viên có tư cách này được hưởng chế độ bổ nhiệm trọn đời, nên rất khó bị sa thải. Điều này giúp họ có thể tập trung vào việc cung cấp giáo dục chất lượng mà không phải lo lắng về tình trạng bất ổn việc làm, suy thoái kinh tế hoặc thay đổi chính trị. Thu nhập của họ được Chính phủ bảo đảm, mang lại sự ổn định trong thời kỳ bất ổn. Bên cạnh đó, họ nhận được lương hưu cao hơn đáng kể so với những đồng nghiệp không phải là công chức. Khi nghỉ hưu, họ được hưởng lương hưu do Chính phủ tài trợ, có thể lên tới 70% mức lương cuối cùng của họ. Điều này khiến nghề giáo viên ở Đức trở thành nghề nghiệp hấp dẫn lâu dài, đặc biệt là khi kết hợp với các phúc lợi khác. Lương hưu thường được tính dựa trên mức lương cuối cùng và thời gian phục vụ của giáo viên, giúp việc nghỉ hưu an toàn hơn về mặt tài chính. Nguồn: iamexpat.de Ngoài ra, giáo viên có tư cách Beamte cũng hưởng chế độ chăm sóc sức khỏe được trợ cấp. Nhà nước chi trả một phần bảo hiểm y tế, giúp giảm tổng chi phí chăm sóc y tế cho giáo viên là công chức và gia đình họ. Người có tư cách công chức thường được xã hội tôn trọng ở Đức. Do đó, tư cách Beamte mang lại cho giáo viên mức uy tín nghề nghiệp cao, giúp thu hút những cá nhân tài năng vào nghề. Sự tôn trọng này đặc biệt quan trọng ở quốc gia coi trọng giáo dục như nền tảng của nền kinh tế và xã hội. Chưa hết, họ còn được làm việc trong điều kiện thuận lợi, với giờ làm việc bình thường và thời gian nghỉ phép đáng kể trong năm học, giúp cân bằng công việc với cuộc sống. Ngoài ra, giáo viên ở Đức cũng có nhiều cơ hội tiếp cận với các chương trình đào tạo chuyên môn và phát triển nghề nghiệp liên tục… Để đủ điều kiện đạt được tư cách Beamte, giáo viên phải đáp ứng một loạt các yêu cầu nghiêm ngặt. Chẳng hạn, giáo viên phải hoàn thành các bằng cấp nâng cao, thường là bằng thạc sĩ giáo dục hoặc chuyên ngành của họ. Ngoài ra, họ phải trải qua chương trình đào tạo giáo viên kéo dài 2 năm có tên là “Referendariat”, bao gồm kinh nghiệm thực tế trong lớp học và các kỳ thi. Điều này bảo đảm chỉ những nhà giáo tận tụy và có năng lực nhất mới được nhận đặc quyền Beamte. Giáo viên được đánh giá dựa trên hiệu suất giảng dạy, quản lý lớp học và sự tận tâm với nghề. Chỉ những người luôn đạt tiêu chuẩn cao mới được cấp tư cách Beamte. Thách thức đối với hệ thống Beamte Mặc dù mang lại nhiều lợi thế không thể phủ nhận, nhưng hệ thống Beamte cũng phải đối mặt với không ít chỉ trích và thách thức, đặc biệt là về tính bền vững lâu dài, cũng như tác động tiềm tàng của nó đối với chất lượng giáo dục. Theo nhiều người, sự cứng nhắc của Beamte khiến việc đưa ra các phương pháp giảng dạy sáng tạo, nỗ lực hiện đại hóa ngành giáo dục hoặc các cải cách thích ứng với nhu cầu giáo dục thay đổi trở nên khó khăn. Hiện nay, ngày càng có nhiều ý kiến lo ngại về khả năng điều chỉnh hệ thống để đáp ứng nhu cầu của lớp học thế kỷ XXI, đặc biệt là khi công nghệ và phương pháp giáo dục phát triển. Bên cạnh đó, những người chỉ trích rằng mức độ bảo đảm cao mà tư cách Beamte mang lại có thể dẫn đến thái độ tự mãn của một bộ phận giáo viên. Vì khó có thể sa thải giáo viên là công chức, nên việc xử lý những nhà giáo dạy học kém hiệu quả không đơn giản, có thể ảnh hưởng đến kết quả giáo dục chung. Đặc biệt là, do không phải tất cả giáo viên ở Đức đều nhận được tư cách Beamte, nên giáo viên làm việc theo hợp đồng tạm thời hoặc được tuyển dụng tại các trường tư thục không được hưởng cùng mức độ bảo đảm việc làm hoặc phúc lợi hưu trí. Điều này tạo ra chênh lệch về điều kiện làm việc, dẫn đến tình trạng chia rẽ giữa giáo viên là công chức và đồng nghiệp không phải là công chức. Tuy vậy, hệ thống công chức Beamte đã có tác động sâu sắc đến cấu trúc và sự ổn định của hệ thống giáo dục Đức. Thực tế, hệ thống này đã giúp thu hút nhiều chuyên gia đủ tiêu chuẩn vào nghề giáo nhờ cung cấp các phúc lợi dài hạn và bảo đảm việc làm. Nhiều giáo viên gắn bó với nghề trong nhiều thập kỷ, góp phần tạo nên lực lượng lao động ổn định và tính liên tục trong giáo dục. Thái Anh (Tổng hợp)