Thành cổ Biên Hoà và Quảng trường Sông Phố sắp “lên đời”

Nguyễn Tuấn (NLĐO)-Thành cổ Biên Hòa và Quảng trường Sông Phố được Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai đề xuất cùng cải tạo thành quảng trường. Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị UBND tỉnh giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp UBND TP Biên Hòa, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH - TT - DL) rà soát, đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp chấn chỉnh không gian theo hướng cải tạo, thiết lập quảng trường tại thành cổ Biên Hòa và quảng trường Sông Phố. Một góc thành cổ Biên Hòa. Hiện trạng khu đất có diện tích 1ha, tại phường Quang Vinh, có cổng chính nối thẳng với đường Phan Chu Trinh chạy thẳng ra sông Đồng Nai. Tấm biển hiệu Di tích lịch sử Thành Biên Hòa và nhà 2 tầng bằng bê tông có kiến trúc không tương đồng với tổng thể, ít người lui tới, chưa phát huy được các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc và du lịch. Theo Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai, TP Biên Hòa là đô thị lớn nhưng hiện tại nhiều thiết chế văn hóa (nhà hát, quảng trường, sân vận động…) vẫn chưa được đầu tư xây dựng hoặc đã được xây dựng nhưng chưa xứng tầm quy mô. Đô thị Biên Hòa đang chịu cảnh "vừa thiếu, vừa yếu" trong việc đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa phục vụ cộng đồng, Sở Xây dựng nhận định. Thành cổ Biên Hòa sẽ được cải tạo, đảm bảo nguyên tắc không can thiệp, không tác động trực tiếp đến di tích; chỉ tập trung cải tạo không gian, cảnh quan nhằm tăng giá trị di tích, tăng môi trường kết nối, giáo dục cộng đồng, tham quan, triển lãm tranh ảnh, lịch sử hình thành vùng đất Biên Hòa. Phương án đề xuất của Sở Xây dựng là thiết lập quảng trường tại thành cổ. Cụ thể là tạo một không gian độc lập, giống như một căn phòng ngoài trời. Quảng trường này được bao bọc bởi mặt tiền các tòa nhà và được mở ra thông suốt tuyến đường Phan Chu Trinh. Khi đó, không gian quảng trường vừa tạo sức sống cho thành cổ, vừa có thể kết hợp tổ chức các hoạt động cộng đồng. Một trong những đề xuất cải tạo di tích thành cổ Biên Hòa của Sở Xây dựng Thành cổ Biên Hòa (còn gọi Thành Kèn), được xem là công trình kiến trúc quân sự lớn thứ nhì ở Nam Bộ, chỉ sau thành Gia Định và là thành cổ duy nhất ở Nam Bộ còn tồn tại đến ngày nay. Tài liệu ghi chép lại, khu vực này lúc trước có diện tích 18 hécta, nhưng sau đó đã bị thu hẹp nhiều. Vào năm 2014, công trình đã được được trùng tu. Quảng trường Sông Phố: Đây là địa danh đã đi vào lịch sử của Biên Hòa từ trước những năm 1945. Quảng trường nằm ngay giao lộ hai tuyến đường Cách Mạng Tháng Tám và đường 30- 4, trước UBND tỉnh. Quảng trường được xếp hạng di tích cấp quốc gia vào năm 1991 và nằm khá gần 2 di tích cấp quốc gia khác là thành cổ Biên Hòa và Nhà hội Bình Trước. Hiện trạng, mặc dù có tên là quảng trường Sông Phố nhưng thực tế chỉ là bùng binh nhỏ, không có không gian cho người đi bộ. Không gian bao quanh quảng trường đa phần là trụ sở các cơ quan, đơn vị, trường học, chợ, nhà thờ, chung cư… nơi tập trung khá đông người và thường gây ra tình trạng ùn ứ kẹt xe vào giờ cao điểm. Cảnh quan kiến trúc xung quanh không đồng nhất, trong đó có cả khu đất bỏ hoang nhiều năm nay gây mất mỹ quan đô thị. Phương án đề xuất của Sở Xây dựng là thiết lập quảng trường tuyến. Theo đó, không gian khu vực bùng binh Sông Phố, không gian của quảng trường được kéo dài, gần giống như một tuyến phố hay một hành lang để tạo cảm giác trục tuyến chính không ở vị trí xung khắc, hướng về sông Đồng Nai. Ở đầu và cuối quảng trường có một công trình điểm nhấn để chuyển tiếp sang các không gian đô thị khác, đây cũng là khu vực để người dân đi bộ hoặc tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Theo Sở Xây dựng, đây đều là những khu vực có giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc, do đó việc thiết lập, tổ chức lại 2 quảng trường này phải trên các nguyên tắc: Không can thiệp, không tác động trực tiếp đến di tích; cải tạo không gian, cảnh quan nhằm tăng giá trị di tích, tăng môi trường kết nối, giáo dục cộng đồng; không gian quảng trường nhỏ nhưng được kết nối với các công trình công cộng xung quanh để tạo các hoạt động phong phú cho quảng trường như đi bộ của người dân, mít tinh, biểu diễn văn nghệ, triển lãm tranh ảnh, trưng bày giới thiệu đặc sản địa phương.