Triển khai "rùa bò”, viện lý do… dân khiếu nại

(CATP) Ngày 15/9/2011, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Quyết định (QĐ) thu hồi 151.742,89m2 đất để thực hiện Dự án Khu dân cư Trung tâm xã Ea Knuếc, H.Krông Pắc (gọi tắt là "DA"), giao Trung tâm Phát triển quỹ đất (TTPTQĐ) tỉnh làm chủ đầu tư. Sau 13 năm triển khai, DA vẫn còn dang dở, lý do được chủ đầu tư đưa ra: Một số hộ dân khiếu nại, kêu cứu, chưa bàn giao mặt bằng. Sự thật thì sao? Vấn đề "nóng" cần lời giải Phóng viên (PV) Chuyên đề (Báo) Công an TPHCM có mặt tại DA nắm tình hình, trao đổi với các hộ dân, trong đó đáng chú ý là khâu bồi thường, hỗ trợ (BTHT). Đến trụ sở UBND tỉnh Đắk Lắk ngày 17/8/2024 nhưng không gặp được lãnh đạo để tìm hiểu sự việc, PV đã gửi "phiếu đề nghị cung cấp thông tin", nội dung: "Tòa soạn nhận được đơn kêu cứu của bà Đỗ Thị Kim Lan (SN 1960, ngụ thôn 2, xã Ea Knuếc, H.Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk) và một số hộ dân tại xã Ea Knuếc liên quan đến DA (có đơn kèm theo). Để phản ánh khách quan vụ việc, chúng tôi kính đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk trao đổi các vấn đề sau: Một là, cơ sở pháp lý để thu hồi 151.742,89m2 đất triển khai DA. Theo các hộ dân, Công ty cà phê Tháng 10 (Công ty CPT10) đã "phân lô” một phần diện tích thuộc khu đất thu hồi cho dân thuê sử dụng, xây nhà ở, sinh sống ổn định từ năm 1988 đến nay đã hơn 30 năm, có nộp thuế đất (như hộ bà Lan, hộ bà Phan Thị Ngọc...). Tuy nhiên, việc này chưa được tỉnh xem xét khi thu hồi đất? Hai là, cần làm rõ việc Công ty CPT10 đã phân lô phần đất thuộc DA để cho thuê hưởng lợi? Trong đó, một số trường hợp đã được cấp giấy chứng nhận (GCN) QSDĐ. Trách nhiệm của các cơ quan liên quan đến việc này? Ba là, tại văn bản (VB) số 1837/UBND-NNMT ngày 07/3/2024 của UBND tỉnh Đắk Lắk, có nội dung: "DA đầu tư cơ sở hạ tầng, bán đấu giá QSDĐ để tạo vốn cho ngân sách...". Trân trọng đề nghị UBND tỉnh làm rõ "việc tạo vốn cho ngân sách" như trên có tuân thủ quy định pháp luật?". Cùng ngày 17/8/2024, PV đến trụ sở TTPTQĐ tỉnh Đắk Lắk cũng không gặp được lãnh đạo. "Phiếu đề nghị cung cấp thông tin" 4 vấn đề: (1) Nguồn kinh phí để thực hiện DA từ đâu? DA được phê duyệt, triển khai từ 2011 kéo dài đến nay đã hơn 13 năm nhưng vẫn còn dang dở, nhiều hạng mục chưa hoàn tất, như hệ thống cấp - thoát nước, điện..., trách nhiệm thuộc về ai? Bà Đỗ Thị Kim Lan trước 2 căn nhà bị giải tỏa trắng (2) Theo trình bày của các hộ dân, tiền BTHT được TTPTQĐ áp dụng giá theo năm 2012; trong khi giá bán nền tái định cư thì áp giá theo năm 2023? Thực tế có đúng không, dựa trên cơ sở pháp lý nào? (3) Có một số trường hợp được "ưu ái" như hộ ông A Gim, hộ bà Nguyễn Thị Thu Trâm, đề nghị làm rõ? (4) Đến nay, vẫn còn một số hộ dân kêu cứu, khiếu nại liên quan đến DA, trách nhiệm của TTPTQĐ như thế nào? Chủ đầu tư nói gì? Ngày 30/8/2024, Phó Giám đốc (PGĐ) TTPTQĐ Đào Nam Cường ký VB số 225 gửi Tòa soạn "cung cấp thông tin liên quan đến DA", được tóm tắt như sau: DA được UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành QĐ thu hồi đất ngày 15/9/2011, có nguồn gốc của Công ty CPT10. UBND H.Krông Pắc ra QĐ phê duyệt phương án BTHT ngày 04/10/2011 và QĐ "phê duyệt bổ sung" ngày 22/3/2013 cho 2 tổ chức và 75 hộ gia đình (gồm 33 hộ nhận khoán đất của Công ty CPT10; 42 hộ có nhà ở xây trên đất lộ giới QL26). Đến nay, còn 10 hộ chưa đồng ý với tổng số tiền 897,52 triệu đồng. Quá trình thực hiện, ngày 30/8/2017, UBND H.Krông Pắc ra QĐ điều chỉnh cục bộ quy hoạch tỷ lệ 1/500 (QH 1/500). Do bị "vướng" khi chuyển giao đầu tư DA theo hình thức "PPP" nên tại thời điểm này chưa thực hiện đầu tư DA. Đến ngày 04/01/2019, UBND tỉnh Đắk Lắk ra QĐ phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng DA hạ tầng giao thông trung tâm xã Ea Knuếc. Đến nay, các hạng mục cơ bản đã xong. Tuy nhiên, việc đấu nối hệ thống điện chiếu sáng, nước máy, vỉa hè tại mặt tiền QL26 chưa hoàn thành. Lý do: một số hộ chưa bàn giao mặt bằng, trong đó có 3 hộ bà Lan, bà Ngọc và ông Nguyễn Văn Lộc đang gửi đơn kêu cứu, khiếu nại. Bà Lan, bà Phan Thị Ngọc và luật sư trợ giúp pháp lý tại khu đất DA PGĐ Cường xác định: Đối với 51 hộ có nhà ở bị giải tỏa, UBND tỉnh Đắk Lắk đã thống nhất chủ trương bố trí giao đất ở có thu tiền sử dụng đất thể hiện tại VB số 6817 (ngày 30/12/2011) và số 8187 (ngày 14/9/2020). Ngày 22/6/2021, UBND H.Krông Pắc ra QĐ điều chỉnh QH 1/500, bố trí 106 thửa đất ở giao cho các hộ, giá đất được UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt. Từ năm 2021 đến nay, TTPTQĐ đã giao đất cho 43 trường hợp. Còn lại 7 hộ chưa đồng ý (có 3 hộ của bà Lan, bà Ngọc, ông Lộc) và 1 hộ đã lựa chọn vị trí, nhưng chưa được giao đất. Liên quan đến một số trường hợp được "ưu ái", PGĐ Cường cho rằng không có cơ sở. Hộ ông A Gim, hộ bà Nguyễn Thị Thu Trâm được giao 1 thửa đất không thông qua đấu giá QDSĐ. Hai hộ này thuộc đối tượng được xét duyệt giao đất, có vị trí tương đương vị trí thu hồi, được cấp GCN QDSĐ sau khi hoàn thành các thủ tục. Về một số hộ dân liên tục khiếu nại, kêu cứu, PGĐ Cường nêu: Đến nay, chỉ còn 7 hộ có nhà mặt tiền QL26 chưa đồng ý bàn giao mặt bằng, dẫn đến 16 hộ khác "ăn theo" nên chủ đầu tư không thể hoàn thiện hạ tầng DA. TTPTQĐ phối hợp địa phương và các đơn vị có liên quan nhiều lần đối thoại, vận động các hộ theo chủ trương, nhưng không thành. Kiến nghị của các ông bà Lan, Ngọc, Lộc đã được trả lời, nhưng các hộ vẫn không đồng ý và liên tục gửi đơn kêu cứu khắp nơi... Không để dân chịu thiệt vì dự án Bà Lan trình bày với PV: Gia đình bà sinh sống tại 2 căn nhà xây liền kề trên 2 lô đất 110m2 mặt tiền QL26, xã Ea Knuếc. Đất do Công ty CPT10 phân lô, gia đình bà sử dụng ổn định hơn 30 năm, nộp thuế theo quy định. Cạnh nhà bà Lan là nhà bà Ngọc xây trên 2 lô đất 100m2, có nguồn gốc tương tự. Giữa tháng 10/2011, bà Lan cùng nhiều hộ dân lân cận nhận được thông báo nhà đất bị giải tỏa trắng để làm DA. Bà được BTHT 180 triệu đồng. VB ngày 29/7/2024 của UBND H.Krông Pắc hướng dẫn bà Ngọc gửi đơn đến UBND tỉnh Đắk Lắk VB ngày 05/7/2024 của UBND tỉnh Đắk Lắk chuyển đơn của bà Ngọc về UBND H.Krông Pắc Cả 2 bà Lan - Ngọc cùng lên tiếng: "Nếu DA thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, nhằm phát triển địa phương, chúng tôi đồng lòng ủng hộ, chấp hành. Trên thực tế, DA do TTPTQĐ làm chủ đầu tư đến nay hơn 13 năm vẫn chưa xong khâu thu hồi, BTHT, tái định cư (TĐC), bộc lộ nhiều dấu hiệu khuất tất. Khiếu nại, kêu cứu của chúng tôi chưa được giải quyết thấu lý, đạt tình. Tại VB mới nhất số 225 của TTPTQĐ, PGĐ Cường vẫn chưa nói lên sự thật. Chúng tôi xin đối đáp lại mấy vấn đề liên quan đến DA, rất mong quý lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk xem xét ". Thứ nhất, về nguồn gốc đất: Các hộ dân là người trực tiếp sử dụng đất, nộp thuế hàng năm. Sự thật này đã được trình bày nhiều lần trong các cuộc họp tại UBND xã Ea Knuếc, nhưng chưa được TTPTQĐ và các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết. Nay PGĐ Cường tiếp tục cho rằng đất thu hồi Công ty CPT10, nhưng không đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo làm rõ, xử lý việc công ty phân lô cho các hộ dân thuê để hưởng lợi. Thứ hai, DA triển khai "rùa bò”: DA được thực hiện từ năm 2011, nhưng "treo" đến 2017 mới điều chỉnh QH 1/500 lần 1; "ngâm" thêm gần 4 năm, điều chỉnh tiếp lần 2. Chưa hết, DA còn được chuyển giao hình thức đầu tư, phải làm nghiên cứu đầu tư hạ tầng năm 2019... DA ì ạch suốt 13 năm chưa hoàn thành, trách nhiệm rõ ràng thuộc về chủ đầu tư; PGĐ Cường đỗ thừa cho các hộ dân khiếu nại, kêu cứu là không đúng. Thứ ba, về giá nền TĐC: Năm 2013, tỉnh duyệt giá 350 triệu đồng/nền, nhảy vọt 1,46 tỷ năm 2021, tăng lên 1,8 tỷ năm 2022! Làm sao các hộ dân bị giải tỏa trắng có đủ tiền để mua, trong khi số tiền BTHT vẫn giữ nguyên của năm 2012? Đáng nói, DA kéo dài quá lâu, lỗi không phải do các hộ dân, nên không thể buộc người dân mua nền TĐC cao gấp hơn 5 lần giá ban đầu. Có công bằng không khi BTHT áp dụng theo giá năm 2012, còn bán nền đất thì áp giá năm 2023, cao ngất ngưởng? Thứ tư, về các hộ nhận "ưu ái": Ông A Gim được duyệt mua 1 nền đất ở với giá chỉ bằng ½ giá thực tế. Bà Trâm (vợ cựu cán bộ xã) lấn chiếm đất công mở quán nước, nhưng được nhận hỗ trợ di dời và mua 1 nền đất ở không qua đấu giá... Liên quan đến "phiếu đề nghị cung cấp thông tin" gửi UBND tỉnh Đắk Lắk, đến nay đã gần 2 tháng, chúng tôi chưa nhận được phản hồi. Theo kiến nghị của các hộ dân, DA có nhiều khuất tất, rất cần được thanh tra toàn diện. Nhận thấy, kiến nghị này là chính đáng, có căn cứ, Báo Công an TPHCM trân trọng đề nghị lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Lắk xem xét, chỉ đạo thanh tra toàn diện DA, kể cả việc phân lô của Công ty CPT10, xử lý rốt ráo theo quy định, đồng thời thông báo kết quả để Tòa soạn thông tin đến bạn đọc theo quy định... CHIÊU AN - VĂN CƯƠNG