Vay vốn vẫn bị 'ép' mua bảo hiểm, Ngân hàng Nhà nước nói gì?

Theo Ngân hàng Nhà nước, pháp luật hiện hành đã có quy định nghiêm cấm hành vi 'ép' khách hàng mua, giao kết hợp đồng bảo hiểm. Nghiêm cấm "ép" khách hàng mua, giao kết hợp đồng bảo hiểm Ngân hàng Nhà nước nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Khánh Hòa gửi tới sau kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV liên quan vấn đề người dân bị "ép" mua bảo hiểm khi vay vốn ngân hàng. Cụ thể, trong thời gian qua, khi đi vay vốn ở các ngân hàng, nhất là các ngân hàng thương mại, người dân bị "cưỡng ép" phải mua các loại bảo hiểm như bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm cháy nổ… thì mới được giải ngân khoản vay. Tình trạng này gây bức xúc cho người dân. Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước thường xuyên có văn bản chỉ đạo, cảnh báo, chấn chỉnh hoạt động đại lý bảo hiểm của các tổ chức tín dụng ẢNH: NGỌC THẮNG Để bảo vệ quyền và lợi ích của người dân, cử tri tỉnh Khánh Hòa kiến nghị Ngân hàng Nhà nước tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm những hành vi trên để tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vốn vay. Trả lời kiến nghị của cử tri, Ngân hàng Nhà nước cho biết: pháp luật hiện hành đã có quy định nghiêm cấm hành vi "ép" khách hàng mua, giao kết hợp đồng bảo hiểm. Cụ thể, khoản 5 điều 9 luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 nghiêm cấm hành vi "đe dọa, cưỡng ép giao kết hợp đồng bảo hiểm". Cạnh đó, khoản 5 điều 15 luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) năm 2024 nghiêm cấm "TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức". Ngoài ra, pháp luật hiện hành cũng đã có chế tài xử lý trong trường hợp tổ chức, cá nhân có hành vi này. Theo Ngân hàng Nhà nước, hiện Bộ Tài chính là cơ quan có trách nhiệm quản lý nhà nước trong lĩnh vực bảo hiểm. Đối với các TCTD có hoạt động đại lý bảo hiểm, luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 cũng có quy định về vấn đề này. Khoản 3 điều 206 luật Các TCTD năm 2024 quy định: "Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý nhà nước trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán, hoạt động đại lý bảo hiểm đối với TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty con, công ty liên kết của TCTD theo quy định của luật Chứng khoán luật Kinh doanh bảo hiểm và quy định khác của pháp luật có liên quan". Điểm b khoản 3 điều 207 luật Các TCTD năm 2024 quy định Bộ Tài chính có trách nhiệm "kiểm tra, giám sát hoạt động đại lý bảo hiểm của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty con, công ty liên kết của TCTD theo quy định của luật Kinh doanh bảo hiểm và quy định khác của pháp luật có liên quan". Lập đường dây nóng xử lý kiến nghị về bán bảo hiểm qua ngân hàng Ngân hàng Nhà nước cho biết, thời gian qua đơn vị này thường xuyên có văn bản chỉ đạo, cảnh báo, chấn chỉnh hoạt động đại lý bảo hiểm của các TCTD. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các TCTD nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật và chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền liên quan đến hoạt động đại lý bảo hiểm, không để xảy ra trường hợp TCTD, người quản lý, người điều hành, nhân viên của TCTD gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, kiểm toán nội bộ đối với hoạt động đại lý bảo hiểm, chủ động triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý nghiêm theo quy định đối với các hành vi vi phạm pháp luật nhằm đảm bảo tính răn đe; tăng cường rà soát, giám sát chặt chẽ hoạt động đại lý bảo hiểm của các chi nhánh TCTD có tỷ lệ tái ký bảo hiểm năm thứ 2 thấp... Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính đã trao đổi, làm việc và thống nhất thiết lập đường dây nóng để nắm bắt và xử lý kịp thời mọi phản ánh, kiến nghị liên quan đến hoạt động cung ứng dịch vụ bảo hiểm của TCTD. Ngoài ra, nhằm nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước trong việc xây dựng, hoàn thiện cơ chế chính sách, tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật; thanh tra, kiểm tra và giám sát các doanh nghiệp bảo hiểm và TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong hoạt động đại lý bảo hiểm, Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước) và Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) đã ký kết quy chế phối hợp giữa hai đơn vị. "Đây sẽ là bước tiến mới, tạo cơ sở pháp lý chặt chẽ hơn giữa hai đơn vị tham mưu của Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính trong mục tiêu phát triển thị trường tài chính nói chung cũng như thị trường bảo hiểm một cách an toàn, lành mạnh và bền vững", Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh. Theo Bộ Tài chính, tổng doanh thu phí bảo hiểm 9 tháng ước đạt 165.500 tỉ đồng, giảm 0,41% so với cùng kỳ năm trước, gồm: lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt trên 58.500 tỉ đồng, tăng 12,79%; lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ ước đạt gần 107.000 tỉ đồng, giảm 6,4%. Chi trả quyền lợi bảo hiểm ước đạt hơn 64.000 tỉ đồng, tăng 16,07%. Tổng số tiền đầu tư trở lại nền kinh tế ước đạt hơn 821.000 tỉ đồng, tăng 9,92%.